Stap 1: de basis

Landschapshistorische analyse

Blokkenschema

Als eerste brengen we de historische landschapstypen van een gebied in kaart. Alle landschapstypen geven we een globale datering in tijd en ruimte mee. De opeenvolging van al die landschapstypen krijgt zijn beslag in een zogeheten blokkenschema. Het schema begint bij het pleistocene landschap van zo’n 10.000 jaar geleden. Vervolgens is door de tijd heen te volgen hoe het ene landschapstype vanuit het andere ontstond. De hoogte van de verschillende kleurenbalken geeft het geschatte aandeel van een landschapstype in het totale (oer)cultuurlandschap weer. Het blokkenschema eindigt in 1950. Dit jaartal markeert grofweg de omslag van goed herkenbare historische landschapstypen naar moderne landschappen die bepaalde karakteristieken zijn kwijtgeraakt door toedoen van grootschalige landschappelijke ingrepen (denk aan de schaalvergroting van de landbouw).

Stempels, landschapselementen en -structuren

Om een indruk te krijgen van de diverse landschapstypen hebben we stempelverbeeldingen gemaakt. Via die stempels kan onder andere een beeld worden verkregen van de aanwezige verkaveling en nederzettingsstructuur. Voor geheel Friesland zijn circa 65 van deze verschillende detailstempels gemaakt. De opeenvolging van de verschillende stempels leest zoals een metrokaart en laat de stapeling van vele tijdslagen in het landschap zien. Ieder landschapstype kent op haar beurt weer vele karakteristieke elementen en structuren zoals sloten, houtwallen, singels en dijken. De belangrijkste elementen en structuren van de desbetreffende landschapstypen worden in de twee opvolgende kolommen op rijtje gezet.